АААКи «Амч» жвлара адкIылари апсуа кытква йрыуу ацIайква турых зпщылу Апсны ашIыпIаква ддырбуштI.

Барганджиа Саид

Адуней апсуа-абаза конгресси «Амч» жвлара адкIылари «Ашьҭра» (апсуа бызшвала – «щта, гIаншаща» – аредакция ррытаразга) зхьзу проект ацджвыквырцIатI. Ауи йаланакIуата акыт апхьартаква рпны йапхьауа ацIайква турых зпщылу Апсны ашIыпIаква гIамырдуштI.

АААК йаланакIуа апхIвысква рсоветква унашва рхъызцIауа Ардзынба Гета йшгIахIалхIвызла, ари агIаджвыквцIара зхъа йгIанагыз а-Конгресс йалу чкIвыныргIа рсовет йаланакIуа «Амч» жвлара адкIылара аунашвачпагIв Пачалиа Алиса лакIвпI. Йара а-Конгресс ахъазла «Ашьҭра» проект «Апсны акытква рпны АААК ашIыпIа советква рыцынхара гIазрыласуаш уыспI»: коронавирус апандемия йгIалцIла ареспублика апны йаъаз ашIакIраква ршвхIаусыгIвала ашIыпIа советква джьгарта йгьзынымхахуазтI.

«Апроект Очамчыра йгьи Гвдауыта районква ркытква йрыуу ацIайква гIаланакIуаштI. Ауи акIвымкIвагьи хIара ари апроект ужвы йъагIадзаз хIуысква йгIарыламылс ашIыпIа советква йрыцакIвхIыршара хIтахъыпI», – йгIалылкIгIатI Ардзынба Гета.

Ауи йгIахIалхIвтI апроект Афон шIыц, Анакопия багъьата (Анакопия хва ахъахь VII асквшышв агIан йдыргылыз атшыхчарта – аредакция ррытаразга) гIамдарала йшджвыквырцIаз. Йапхъахуз агIамдара йалан Дранда аквтанай апхьарта апхьагIвчва.

ЙгIамдауа апхьагIвчва щымта багъьата йдырчитI, аэкскурсия йаналгарагьи апсабара апны айшва рзыхъыргIвитI. Турых зпщылу ашIыпIаква йырпшра йахъазымкIва асабиква тшанпсырщауа агIан апсуа хъвмарщаквалагьи йхъвмаритI.

«ХIара инструктор дхIыцпIта ауагIахъа хъвмарщаква рхабзаква гIахIайхIвитI, ауи амщтахь ацIайква йыргвапхадзауата ауатла йхъвмаритI», – лхIватI АААК апхIвыс советква рунашвачпагIв.

Пачалиа Алиса Согъвым апны йгIаныршу акъральгIв жвлара тшауацIнарыхра знархару аквта ацхърагIарала «Амч» йара ари йапшу проект рыцIа пасата йшакIвнаршахьаз гIахIалхIвтI. Ари азын ауат АААК тшазынадырхатI.

«Арат йрапшу уыс хIара-хIара йадыгIгалырныс ужвыгьи къару гьхIымам, йаргьи АААК тшазынахIырхатI. ХIгIаджвыквцIара йацыркIтI, ауи мачIкI йанаквхIыргIапс амщтахь йхIырхъйауа хIалагатI. Ажва гьалам, ауыс ахIатлара рахIа йызквхIаз а-Конгресс акIвпI, ауаса хIаргьи хIымч зквхъауа зымгIва хIчпитI», – лхIватI Пачалиа.

Ауи дшхъвыцуала, агIамдараква, ацхъвмарраква, апсабара апшдзара, архитектура ачвахъабагаква «асабиква рбжьара рымчра, Апсны атурыхи акультури йаргванчIвра йацхърагIитI».

Апроект йацызкIыз йрыуапI Апсны апны йынхауа «Апсуа Тур» турист компания. Ауи анхагIвчва аэкскурсияква акIвдыршуштI. Абар, Дранда апхьагIвчва Афон ШIыци Анакопия багъьати рыцгIамидатI Пачулиа Сандро.

«Ари агIаджвыквцIара йацхIымкI йшпаурыз. Апсны асасчва рыхъазла йахъазымкIва хIара хIкъральгIвчвагьи, йалкIгIата – ацIайква рыхъазла агIамдараква адыгIгалра, турых зпщылу ашIыпIаква дхIырбара, йцIолу хIтурых рахIхIвра атахъыпI. Ауи патриотизм йагIарбагапI, хIынхартагьи ауи йапшу агIаджвыквцIараква йшрыцыркIуаш йащту йрыуазакIыпI», – йхIватI «Апсуа Тур» анхагIвы.

Ауи асабиква дъарыцынхаз лахIварата йгIайыланацIазгьи хIыцагIвишатI: апхьагIвчва гватшныта йрайхIвуаз зымгIва йаздзыргIвуан.

«Асабиква ауатква зымгIва апхьарта апрограммала йахъыситI, атурых дара агIаншараква ъакIвшуз ашIыпIаква рпны йанраухIвуа рыцIа йрымагIальаматта йрыларкIитI, рыцIа бзитагьи йгвныркIылитI», – йпхьадзитI Пачулиа Сандро.

Дранда апны йгIаныршу АААК ашIыпIа совет ахъада, Дранда апхьарта адиректор Цвижба Мзия арат йрапшу ауысква асабиква рпсадгьыл, ауи атынха тамамта йшырзаъазлуш йазнабжьауата, йаргьи ауи йгIалцIла «йшауаш апш рыцIа йщардата» йадгалра шатахъу гIалылкIгIатI.

АрыпхьагIв йшылхIвазла, ауи лылапш йацIу асабиква рщардагIв йапхъахауата Анакопия багъьата йцатI, ауи агIамдара йгIанарыцIсыз алахIвараквагьи щардала йрылазлуштI.

«Анчва дырзыразхатI ари апроект адызгалыз. Ауи йатахъдзу, змагIны дудздзу уыспI, асабиква швабыж йыргвапхатI, насып дукI гIазхъахIаз йрапшпI», – лразыра гьцIалымкIытI апхьарта адиректор.

Тарба Баграт 15 сквша дыртапI. Ауи Апсны апны йгIадрита йгIадзынгылыз, ауаса Анакопия багъьата зынгьи йаъамыз ачкIвынчва дрыуапI. ЙангIамдуз Баграт йара-йара йлахIвараква АААК акорреспондент йыцагIвишара йтахъхатI.

«Араъа апсабара уыла акIынхалуата йпшдзапI. Сара йсымагIальаматдзата аэкскурсия акIвзыршуз йхIвуз зымгIва срыздзыргIвуан. Анчва дырзыразхатI араъа хIгIайырныс лшарата йызчпаз Адуней апсуа-абаза конгресс анхагIвчва», – йхIватI ачкIвын.

Жвахсквша йырту Шоуа Олесягьи Анакопия баагъьата йапхъахауата йылбатI, апсуа хъвмарщаквалагьи пычIвта дхъвмартI.

«ХIангIамда амщтахь атшшара апны айшва хIзыхъыргIватI. Ауаъа хIара апсуа хъвмарщаквалагьи хIхъвмартI. Сара зымгIва сгвапхатI!» – лхIватI Олеся.

Ужвыгьи апхьагIвкI, Адлейба Астанда, амгIва аурала аэкскурсия апрограмма даздзыргIвуан, дъамдауа лгвы йаланархIауа дгвыргъьун. УацIыхъван ауи йшылхIвахызла, аэкскурсия акIвзыршуз йхIвуз зымгIва шылгвнылкIылуаш дащтан.

«Джьащахъвата, щардагьи унардыруата йаъан. Ари сбзазара апны йагъьу амшква йрыуазакIыпI!» – тшгIацIылххтI Астанда.

«Ашьҭра» проект цхъвыкIта йалазлуштI. ХъвыкIипхьадза Апсны йапшым акытква йрыуу асабиква рыхъазла кIара узырдыруа, уылагьи зырпшуа гIамдара алазлуштI. Апроект сентябрь а 12 йалгуштI.