АААК Ан-абачва рклуб ан-абачвагьи асабиквагьи алата йызкьазууыз анйара акIвнаршан зпсихика ласы йщаквымгылуа йгьи ачважвара ласы йаузымщтуа ахвыцква гIащаквгылхырныс лшарата йрыму йаквчважватI.

Адуней апсуа-абаза конгресс Ан-абачва рклуб зпсихика ласы йщаквымгылуа йгьи ачважвара ласы йаузымщтуа ахвыцква гIащаквгылхырныс лшарата йрыму йазынархата Ан-абачва рклуб йызкьазууыз алачIвара акIвнаршатI. Анйара асабша, декабрь а 3 атшын, Гагра апны йакIвшатI.

АлачIвара апны йгIачважватI аневролог Ходжава Альбини апсихолог-дефектолог, алогопед Стогова Елени. Ауат ракIвымкIвагьи анйара дгIадрайгватI арт-терапевт, адефектолог Чхаидзе Тина – ауи занчва йрыцта йгIайыз асабиква сурат ргIвуа, Асквш шIыц ахъаза хIвахIвра кIарт рчпауа йылбжьатI.

Ан-абачва рклуб алачIвараква зырцауа, АААК арыпхьарали социал тшауацIыхрали згIвадарахчарали ахъвшара аунашвачпагIв Хагба Изольда ари йапшу проблема зму асабиква хабзала йхчара, ажвлара йрылагIващауата йцарныс уырцхърагIара шатахъу гIалылкIгIатI.

«Ага йгвасразтынгьи, уахьчIва хIара йыгIбалитI зпсихикала, зчважварала йгIахьшвауа асабиква ажвлара йшрыларымыжьлауа, ймачIымкIва урынйитI ауатква апхьартаква, асабигIзартаква рпынгьи. АкъральыгIва ауи ауысла йчпара атахъу цкIы-цкIы йылнахра атахъыпI. Ажва ахъазла, асабиква асабигIзарта йа апхьарта йнарахвуаши йнармахвуаши щаквзыргылра атахъу йазалху амедицина комиссия акIвпI, диагноз щаквдыргылырныс хъгалра змам ауагIа гьракIвым. Ажва гьалам, араъа хIызквчважвауа закъыль таразу асабиква ракIвпI», – йгIалылкIгIатI Хагба.

Ауи йшылхIвауала, «ажвлара рхъа йаквырцIитI зджьакIы ргIари йызгIва амагIны рзыщаквыргылуашта». Хагба йшылпхьадзауала, йазалху дырра змам ауагIа йара ауасагьи баргвыра йалу асабикви ауат ртгIачвакви йырпхыцIахуш щаквдыргылырныс йгьахвитым.

«АъачIвагIагIвчва ракIвпI азгIва щаквзыргылта ан-абачва асаби аутизм йымазтын, йпсихика гIахьшвузтын, йчважвара кIьасахузтын ан-абачва йразхIвра атахъу. А-Парламент апны «Арыпхьара ауысла а-Хабза» йадынхалитI, ауи ахабза ауат ауысква агвныргIвыщата йрымазлуш щаквнаргылра атахъыпI. Апсны амедицина жвларагьи ари анхара йаламылкIва амаль гьамам», – лхIватI Хагба.

ЙгIазшIыртыз аневролог Ходжава Альбина «Зпсихики зчважвари гIахьшвауа асабиква гIащаквгылхныс лшарата йрыму» ауысла презентация гIалырбатI. Ауи йгIалылкIгIатI асабиква йшхвыцу уалагата рпсихики рчважвари шщаквгылуа уырхъвыхырныс магIын ду шаму.

«Адунейла апхьадзараква йшгIадырбауала, асквш 2014 йгIашIарышвта зпсихики зчважвари гIахьшвауа асабиква рыцIа-рыцIа йщардагIвхауа йалагатI. ЙцIыхъвахауа асквшква Апсны апынгьи ауи хIаквшахIатхитI. Ауи йапшу алапIатIараква рквпшыра шIыцквакIгьи гIаншатI, ауат рымчла йгьапшым. ЙаъапI йымкIчIвчву, тшыззымкIуа асабиква, йаъапI аутизм зму, зпсихика йа зчважвара йшатахъу апш йщаквымгылуа, мотор йа сенсор алалия (асаби бзита йанигIауа, ауаса данзымчважвауа йа тамамта данымчважвауа – аредакция ррытаразга) зхьуа», – йгIалылкIгIатI Ходжава.

Аневролог дшхъвыцуала, ауи йапшу асабиква райъазара зрыбаргвуа швхIаусыгIвата йалитI ауат азгIваква ъашIыцу, ужвыгьи бзита йъадмырхъвыхс, йгIазлыцIуа атамам ъарымдырс. Ходжава кьангьаш гьазгIалгуам асаби дшхвыцдзу уалагата йшатахъу апш йаназаману аневролог диуырбаларыквын профилактика бзита йшалуаш.

«ЙшцалакIгьи асаби йтшауацIыхра апны абаргвыраква гIаншузтын логопед, дефектолог, саби психолог йрапшу аъачIвагIагIвчва рцхърагIара, хъвшвыла айъазара атахъхуштI. Анахьанат аъачIвагIагIвчва аламкIва неврологгIваца дгIайхьпшитIхIва асаби дгьузырбзихушым – айхIарала ауи акIвпI йшцауа», – лхIватI Ходжава.

Алогопед-дефектолог Стогова Елена ауи анархарала анхара магIныта йаму гIалхIватI, ан-абачва ргIариква рщаквгылра апны абаргвыраква йырчвызхчушгьи гIалылкIгIатI.

«ЙцIыхъвахауа азаман алогопед-дефектологква тшырзыназырхауа ан-абачва щардагIвхатI. Адефектологква асаби апхъапхъа йпIатIауща, йпшыща, йчважваща дырхъвыхитI. Ауаса дефектология педагогика йаланакIуа наукапI, хIара азгIва гьщаквхIыргылуам. Адефектолог йуыс неврологгьи психологгьи алата йырхъйара атахъыпI. Айъазара сабап алазара ахIатырла асаби хъвшвы йыдгалра, йъазагIву физкультура йрычпара, ймахъащахъаква чытIара, логопед массаж дчпара атахъыпI», – лхIватI Стогова Елена.

АъачIвагIагIв йшылхIвазла, апхъахьыла ан-абачва хIызту агIамта ауат рапш алапIатIараква зму асабиква шщардагIвхауа алархIвара атахъхуштI.

«Саби дангIауриуаш тамамта йгIалхра йапшым апроблемаква тшырчвухчарныс йацхърагIитI. ЙхIатлу апхIвыс гвакъвпра далашвузтын, ан-абачва згIва рыхьуазтын – ауат зымгIва агIари йзгIвадара апны тшгIадырбахуаштI. Ауи тшачвухчара ахъазла уызгIвадара гватшныта уазаъазара атахъыпI», – йгIацылцIахтI аэксперт.

Гвдауыта йауу, саби дызму Кондратьева Ольга анйара йалакваз лара лхабар ралхIвын ан-абачва адиагноз йачвымырхIарныс йаквгIазшIылттI.

«Ссаби хысквша анихъыцI гвы ахIтуа хIалагатI зджьакIквакIла дшгIахьшвауа, йзычпара атахъыз зджьакIы шгIамцIсуа. Ауи ажваква гьизымхIвузтI, швабыж дымкIчIвын. Ауатква анйылыгIбгIа хIалаган хвысквша цIитIта невролог, логопед-дефектолог, психолог гIайхьхIырпшитI. Ужвы ацIай агIсквша дыртапI, ажваквакI йхIвауа далагитI. Уыжвласыла апхьарта даухIщтныс сгвыгъитI. Ауи апш йанйаз ан-абачва сызларылабжьуш ари акIвпI: швымшван, адиагноз амашвымкIуата айъазагIвчва шврызца, швгIариква швырзабакI – ауи агIан зымгIва бзихуштI», – лхIватI Кондратьева Ольга.

Анйара ацIыхъва ауи йалакваз АААК ажвлара рпны йхъаду – асабиква – йырзынарху ауысква уъарыквчважвуш уатыкв ъагIаннаршаз ахъазла йшазыразу рхIватI.

«Сара ари апш йатахъдзу айчважвара хIзадызгалыз сырзыразпI. Са йшспхьадзауала, ари йапшу анйараква атгIачваквагьи апхьартаква рынхагIвчвагьи йыртахъыпI. СгвыгъитI апхъахьылагьи арат ауысквала йхътIу айчважвараква акIвшалушта», – лгвгIанаграква хIыцагIвылшатI Гагра 2-хауа асабигIзарта абжьагIвы Рушицкая Вера.

Ан-абачва рклуб – Адуней апсуа-абаза конгресс Айкьангьашырта клуб йаланакIуата йазалхта йгIандыршаз проектпI. Ауи анхара асквш 2019 ноябрь агIан йджвыквнацIатI, асквш 2021 йгIашIарышвта Гагра апынгьи анйараква аднагалуа йалагатI. Аклуб саби дызму дзачIвызлакIгьи далал йауитI. АдгалагIвчва йшырхIвауала, араъа йхъаду «азыгIальаматри агвышхвари» ракIвпI. Аклуб апны апсихологква, айъазагIвчва, асабиква рарыпхьари рбжьари йапшым рнархараквала йынхауа аъачIвагIагIвчва рынйараква адыргаллитI.