“Abazaşta” – dünyada Abaza dilinde yayınlanan tek gazete. Gazetenin ilk sayısı Temmuz 1938'de yayınlandı. O zamandan bugüne - 80 yıldır “Abazaşta”, Abazaların, Rusya ve dünyadaki yaşamı, istekleri, zorlukları ve sevinçleri hakkında yazıyor.
Asta Ardzınba
Abazalar, çoğunlukla Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti'nde - atalarının topraklarında yaşayan Rusya’nın küçük (yaklaşık 37 bin kişi) uluslarından biridir. Küreselleşme bağlamında, çok uluslu bir toplumda, Abaza halkı ana dillerini ve kültürlerini korumak ve geliştirmek için savaşıyorlar. Dolayısıyla ülkenin sosyal ve politik gazetesi "Abazaşta" sadece bir basın aracı değildir. Bu bir haykırış, kürsü ve Abaza halkının tarih defteridir.
Bir gazeteden fazlası
Gazetenin yazı işleri ofisi Çerkessk'teki Basım Evi’nde bulunuyor. Karaçay-Çerkes’in ulusal gazeteleri: Karaçaylıların “Kuaraçay”, Çerkezlerin “Çerkes Heku”, Nogayların “Nogay Davısı” gibi bir çok gazetenin yayın ofisleri ile komşuluk etmektedir.
2018 yılında Abazaşta 80. yılını kutladı. Gazetenin Abaza dilinde ilk sayısı (o dönemlerde “Çerkes Kapş” (Kızıl Çerkez) adıyla yayımlanıyordu) – 23 Temmuz 1938 yılında, ilk Abaza alfabesinin geliştirilmesinden ve uygulanmasından sadece altı yıl sonra basıldı. O zamandan itibaren, seksen yıl boyunca gazete Abaza halkına hizmet etti.
Gazeteci Asya Cerdis, anadilde gazete oluşturmanın bir zamanlar küçük Abaza halkı için büyük bir atılım olduğunu açıklıyor. Yaşlı insanların o zamanları hala hatırladığını ve o zamanları anlatırken hala aynı endişeleri yaşadıklarını belirtiyor.
Gazeteci, “Yakın zaman önce röportaj yaptığım 90 yaşındaki bir isim bana “Abazaşta”yı dilin ve kültürün koruyucusu olarak gördüğünü söyledi. Gazete, insanların kendilerini, büyük Abaza ailesinin bir parçası gibi hissetmelerine yardımcı oluyor, bu sebeple okuyucularımız her sayıyı dört gözle bekliyorlar. Gazetelerin okunmuş, eski sayılarını atmadan, adeta bir tarih arşivi gibi saklıyorlar”, diye anlatıyor.
Abazaşta gazetesi büfelerde satılmamaktadır. Ülkedeki diğer birçok yazılı basında olduğu gibi, posta yoluyla da dağıtılmaktadır. Yayınlanma sıklığı haftada iki kezdir. Tirajı - 2500 civarındadır.
Asya Cerdis, “Gazetenin geleceği günler, 88 yaşındaki annem beni birkaç kez dışarı çıkıp posta kutusunu kontrol etmeye zorlardı. Ancak gazeteyi eline alınca rahatlardı. Ve tüm gazeteyi okuyup bitirene kadar dikkatini dağıtmak yasaktı. Annem ve babam için olmak üzere iki gazete sipariş ederdim, çünkü ilk kimin okuyacağı konusunda hep tartışırlardı”, diye paylaşıyor.
Gençlerin ilgisini nasıl çekebiliriz?
"Abazaşta"nın düzenli okuyucuları arasında sadece eski nesiller bulunmuyor. Editörler genç kitleye de ulaşmaya çalışıyorlar. Genel yayın yönetmeni Fardaus Kuıl’a göre yazı işleri bürosunun düzenlediği yarışmalar pek çok açıdan buna katkıda bulunuyor.
“Genç gazeteci”, “Bayan “Abazaşta”, “Mutlu çocukluk”, “Anne - en sevgili insan”,“ Güçlü aile” – Tüm bu yarışmalar her yıl ülke genelinde büyük bir kutlama haline geliyor. Kazananlar KÇC'nin kültür alanında onursal unvanlara sahip isimleri tarafından belirleniyor ve yarışmaların finalleri, gazetecilerin huzurunda Devlet Filarmoni sahnesinde gerçekleştiriliyor.
“Yarışmalar okuyucuların ilgisini çekebilmenize ve gazetenin tirajını korumanıza olanak tanır”, diye belirtiyor Kuıl.
Halkın tarihi böyle yazılır
Yine de “Abazaşta”nın değer görmesinin ve sevilmesinin başlıca nedeni - özellikle Karaçay-Çerkes’in ve Abaza halkının tarihini popülerleştirmesinden dolayıdır.
Seksen yıl içerisinde, gazete sayfalarında toplum önderleri, kamu kuruluşlarının eşsiz projeleri, Abazaların kültürü ve dili hakkında makaleler yayınladı. Editörler özellikle; “Bilim Doktorları”, “Ünlü Sporcular”, “Tanınmış Kültür Emekçileri”, “Abaza mutfağından tarifler” gibi yayımladıkları özel sayılarıyla gurur duyuyorlar.
Gazeteciler kardeş vatan Abhazya'dan gelen haberlere özellikle önem veriyorlar. Abhaz halkı için zor olan zamanlarda - 1992-1993 yılları Abhazya Ulusal Kurtuluş Savaşı sırasında, “Abazaşta”, Kuzey Kafkasya'daki vatandaşlara Abhazya'daki olaylar hakkındaki gerçekleri anlattı. Gazetenin özel muhabiri, ünlü Abaza şair Kerim Mıhts, savaş bölgesinde çalıştı ve Çerkessk'e materyaller gönderdi.
“Abazaşta” bünyesinde farklı zamanlarda, zamanının yıldız gazeteci ve edebiyatçıları çalıştılar. Bunlar arasında; yazar Kalimurza Ciguatan, Karaçay Çerkes Halk Yazarı Bemurza Thaytsuh, KÇC Halk Şairi Mikael Çkutu ve yukarda da bahsettiğimiz, tanınmış halk şairi Kerim Mıhts bulunmakta. Bu isimler, sadece Abaza halkının değil, tüm Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti ve Rusya'nın gurur duyduğu isimler.
Dünyada Abaza dilinde yayın yapan tek gazetenin çalışmalarının altında yatan gelenekler hala korunmakta. Gazetenin basımında bugün 14 kişi görev almakta. Her gün röportajlar yapıyor, yazıyor, düzenliyor, düzeltiyor, geliştiriyorlar ve okuyucuların, 80 yıl önce beklendiği gibi beklenen her sayıyı ellerine alıp okuyabilmeleri için her şeyi yapıyorlar.
“Abazaşta” gazetesi bir süredir sanal ortamda da mevcut. Bu sadece Karaçay Çerkes Cumhuriyeti ve Stavropol Bölgesinden Abazaların birleşmesine değil, aynı zamanda dünyada yaşayan tüm Abaza diasporasının birliğine katkıda bulunuyor.
girişa yada kayıt yapmalısınız.