DAK, Kafkas Savaşı Mağdurlarını Anma Günü'nde Suhum'da anma etkinlikleri düzenledi.
21 Mayıs'ta Dünya Abaza Kongresi, sahil kıyısında geleneksel Abhaz Aşeamaka mumları ve Nart ateşini (Nart destanı hakkındaki efsanelerde Nart ateşi olarak bahsedilen büyük ateş) yakarak Kafkasya savaşının kurbanlarını andı. Kongre Yönetici Sekreteri İnar Gıtsba, DAK'ın iki yıldır Kafkasya Savaşı Mağdurlarını Anma Günü anma etkinliklerini organize ettiğini kaydetti.
İnar Gıtsba, “Bu hatırayı korumak, güvenilir kaynaklardan bu tarihi inceleyerek geçmişteki hatalardan uygun sonuçlar çıkarmak gelecek için son derece önemlidir, dedi.
DAK, bu yıl başlangıçta daha büyük bir olay düzenlemeyi planladığını, ancak korona virüs pandemisinden dolayı yürürlükte olan sınırlama koşullarında küçük çaplı gerçekleştirebildiklerini açıkladı.
Geri dönüşçü Muhamed Gujev, yaklaşık 10 yıl önce KÇC'den Abhazya'ya taşındı. Her yıl 21 Mayıs'ta Suhum'daki Muhcirler anıtını ziyaret ediyor.
Gujev, “Bugün halkımızın temsilcilerinin kendi ülkemizden zorla sürüldüğü gün. Bu gün herkesin atalarının anısını yaşatması, anması gerekiyor”, dedi.
Bir diğer geri dönüşçü Türkiye'den. Hayri Kutarba 10 yıldan fazla bir süredir Abhazya'da yaşıyor. Ona göre, kişinin kendi tarihini iyi bilmesi, diasporanın anavatana dönüşüne doğrudan katkıda bulunuyor.
Hayri Kutarba, “[Sadece] yılda bir kez buluşup gözyaşı dökmemiz, parlak bir gelecek inşa etmemize yardımcı olmaz. Bu tarihi olaylara etkinlikler ayırmak, çeşitli toplantılar, konferanslar yapmak ve bir zamanlar anavatanlarını terk etmek zorunda kalan yurttaşlarımızın torunlarının geri dönmesini sağlamak gerekir”, diye düşünüyor.
Kafkas Savaşı Mağdurlarının Anma Günü sembollerinden biri olan geleneksel Abhaz mumu Aşeamaka yapılmasına karar verildi. Kongre Kadınlar Konseyleri başkanı Geta Ardzınba bu konu hakkında bilgi verdi:
“Bu tarih kuşkusuz yılın en önemli anma günlerinden biri ve biz bu güne yeni bir detay katmanın gerekli olduğunu düşündük. Kendimize, zorla vatanından edilen mağdur atalarımıza saygımızı Abaza ulusuna özgü yeni bir otantik özellikle sunabileceğimiz bir fikir bulma hedefini belirledik. Aşeamaka – geleneklerin bu dünyada yaşadığı gerçeğinin, bu dünyada denizaşırı ülkelere gidenlerin hatırlandığının bir sembolü. Bu mumu bir tür deniz feneri olarak görüyoruz”, diye belirtti.
Geleneğin derinliklerine inerken
Etkinliğin arifesinde DAK, ünlü Abhaz aydınları ve tarihçileri ile bir çalışma toplantısı düzenledi. Toplantıya, Dünya Abaza Kongresi Yüksek Kurulu üyeleri de katıldı.
DAK, konuyu araştırmanın önemli olduğunu düşündü: Kafkas Savaşı Kurbanlarını Anma Günü’nde Aşeamaka mumlarının (Abhazlarda geleneksel olarak ölülerin arkasından yakılan mum) bu durumda yakılması ne kadar uygun? Bu geleneksel mumların anma günü için yakılması uygun olur muydu?
Devlet Müzesi Etnografya ve Etnoloji Bölümü'nde kıdemli araştırmacı olan İnga Şamba, Aşeamaka yakılmasının bu mumun asıl amacına aykırı olmadığını belirtti.
Şamba, “Aşeamaka “Hayat Ağacı”nı, yaşamın iyiliğini, doğayı sembolize ediyor. Aşeamaka cenaze törenlerinde ya da anma törenlerinde yaşamın devamlılığının sembolü olarak kullanılırdı. Mumun bu anlamı ile bağlantılı olarak, 21 Mayıs'ta vatanlarını terketmeye zorlanan yurttaşlarımızın anısına yakılmasının yanı sıra diğer tarafa ulaşmayanların ruhlarını şad etme açısından da hiçbir sorun görmüyorum”, diye belirtti.
Başka bir görüş de, DAK Yüksek Konsey üyesi Dırmit Gulia Abhaz İnsani Araştırmalar Enstitüsü müdürü Arda Aşüba tarafından ifade edildi. Aşüba, vatanlarını terk etmek zorunda kalanların anısına 21 Mayıs'ta cenaze mumunun bir sembol haline getirilmesi durumunda, insanların - " vatanlarını terk etmek zorunda kalan herkesin bizim için öldüğü" gibi yanlış fikre sahip olabileceğinden duyduğu endişesini dile getirdi.
Katılımcılar, Kafkas Savaşı mağdurlarının onuruna Aşeamaka töreninin gerçekleştirilmesine, ancak ileride törenin çeşitli nüanslarını daha fazla incelenmesine karar verdiler.
Dünya Abaza Kongresi Bilgilendirme Portalı, çok yakında yayınlanacak olan geleneksel Abhaz mumu Aşeamaka hakkında ayrıntılı bir materyal hazırlıyor.
Daima Bir
Her yıl Kafkas Savaşı'nın sona erdiği gün olan 21 Mayıs'ta, dünya tarihindeki bu en büyük trajedinin kurbanlarının anısına törenler sadece Abhazya'da değil, Kafkas diasporasının yaşadığı tüm ülkelerde de gerçekleşiyor. Ancak 2020 yılında, korona virüs salgını dolayısı ile var olan kısıtlayıcı önlemler nedeniyle, bu gün resmi bir kamu etkinliği düzenlenmedi.
Ancak, kısıtlamalara rağmen, Kafkasya savaşının kurbanları Karaçay Çerkes de anıldı.
Çerkessk'te, “Alaşara”, “Abaza”, “Adıge Hase” ve diğer kamu kuruluşlarının temsilcileri törende yer aldılar. İnjiç-Çukun da- bölge yönetim başkanı Fuad Cantemır ve “Apsadgil” derneği aktivistleri katıldılar.
“Alaşara” Vakfı Çerkessk özel Bölüm Başkanı Murat Mıku, “Kafkas savaşı ve onun üzücü sonuçları, yani Kafkasya halklarının kendi topraklarından göçü, şüphesiz Abaza halkı tarihindeki en trajik sayfadır. Bugün bunu hatırlamalı ve torunlarımızın atalarının topraklarında barış ve uyum içinde yaşaması için mümkün olan her şeyi yapmalıyız. Barışın, adetlerin ve geleneklerin korunması, yüzyıllarca nesillere aktarılması - bu, vatan ve gelecekteki nesilleri için paha biçilemez kahramanlıklar yapmış atalarımızın anısına en büyük saygı olacaktır”, dedi.
Kafkasya Savaşı Mağdurları her yıl 21 Mayıs'ta anılmaktadır. 1864 yılında bu gün Kbaada yolunda (bugün Rusya’nın Krasnaya Polyana bölgesi olarak anılmaktadır) , yüz binlerce insanı tarihi anavatanlarından sonsuza dek yoksun bırakan 1817-1864 Kafkas savaşının sona ermesinin onuruna bir askeri geçit töreni düzenlendi. Aileler tüm fertleri ile birlikte Osmanlı İmparatorluğu'na sürüldü ve oradan da yaşam onları dünyanın dört bir yanına dağıttı.
girişa yada kayıt yapmalısınız.