Апсуа-абаза уагIахъа ргвбайара тынха йазынарху Адуней апсуа-абаза конгресси «Алашара» Дуней адкIылари рпроект «Амазара» апкъ йтата апсуа кIвалдзы йгIаквчважвауа фильм шIыц хъырхтI.

Ашвъаква йгIархъыху афильм шIыц «Апсуа кIвалдзы» йапхъахауата «Гвма» культура-уысхарта уатыкв апны йгIадырбатI. Ауи апсуа айсгIвы йтурасы уыла йгIацIанажьитI, акIвалдзы ахъвква, алкIгIараква гIахънатIитI, асуратчпагIв ДжьапIуа Батал ауи шгIащаквйыргылхыз гIанарбитI. Афильм дарежиссерпI Логуа Дауыт.

Афильм акIвйыршитI чкIвыныргIи физкультури тшауацIдрыхрала АААК ахъвшара аунашвахъцIагIв Берзениа Валерий. Ауи ари апш кино гIаныршара ауыс шгIаджвыквырцIаз гIахIайхIвтI.

«СквшквакI цIуата АААК апсуакви абазакви ргвбайара тынха йазынарху апроект архъйитI. ХIара апроект апкъ йтата ужвыгьи йчпа йауаш щарда хIазхъвыцтI. Ауи асахIат асуратчпагIв ДжьапIуа Батал апсуа айсыгIв йкIвалдзы агIащаквыргылхра дадынхалуан. ХIара ауи йгIаквчважвауа фильм ахъухырквын джьащахъвахушта йхIпхьадзатI. Абарауаса ари ауыс гIаджвыквылтI», – йхIватI Берзениа.

Датшагьи ауи йгIахIайхIвтI акино шхъырхуаз, баргвырата йзынйуз.

«ХIара йхъыхIхуаз афильм гIазквчважвауа VI асквшышв агIан йынкъвыргуз акIвалдзы акIвпI. РахIа йбаргвыз ауи шаъаз атамам гIардырра акIвын, йауа ухIварыквын ауи гIазхIвауа швъа архивква рпны йхIаута йгьаъам. Ауаса ДжьапIуа Батали Логуа Дауыти йгIапса-йдзышызтынгьи ауи асурат рзыгIащаквыргылхтI. Акино артефакт ъагIарауыз ЦIабал апны йхъыхIхуан», – йгIацицIатI Берзениа.

ЦIабал йахъазымкIва афильм ахъыхрала анхара ДжьапIуа Батал йсуратчпарта, Ардзынба В.Г. йыхьыз зхъу Айсра ртшхъвара амузей, Апсны акъральыгIва музей, «Афырхы» спорт клуб атшыбжьарта рпынгьи йакIвшатI. Афильм апны йгIадрысабаптI археолог Воронов Юрий йтгIачва рархив йауу ашвъаква. Акино гIанзыршакваз кIьыдата археологква Счастный Дмитрийи Кайтан Шандори йшырзыразу рхIватI.

Акино хъызхкваз йгIащтIырхыз ауыс йаквчважвауата ДжьапIуа йгIащаквйыргыхыз акIвалдзы шбагъьу апшыгIвчва йддырбатI. Ауи ахIатырла ауат акIвалдзы ауи азаман агIан йаъаз абджьарквала йдырхъвыхтI.

Асценарий згIвыз йгьи йарежиссеру Логуа Дауыт акино магIныта йаму даквчважватI.

«Са сшапшуала, зпсадгьыл атурых йапщылу азцIгIараква зхъа йаззмыргылуа агIвычIвгIвыс йбзазаща гьнархъам. Сара схъатала йсымаджьащахъвадзан хIапхъанчIви турых ахъвыкI цIолата салалырныс. ХIара апсуа айсыгIв йфаша хIаквчважварныс хъатахIкIын йшхIылшуз апшта хIуыжвгIанчIвиква зпшырныс йрымагIальаматхуш кино хъыхIхтI», – йхIватI ауи.

Ари ДжьапIуа Батал йгIащаквйыргылхыз йгIвбахауа кIвалдзыпI. АсуратчпагIв йшгIаликIгIазла, айсыгаква рчпара гIамта йгьи къару щарда уыквызхуа уыспI. АкIвалдзы йахъазымкIва айсыгIв йыдгалан айха хъылпа, квпса, йалкIгIу абджьар квпшыраква. Айсыгаква «ламиляр» – хIва йызпхьауа адгалчIв хвыц-хвыцквала йалапI. ДжьапIуа йчпаз акIвалдзы ауи апш дгалчIвта 797 агатI.

«АпхъанчIви заман абараса хвыц-хвыцта йалаз айсыгаква гIадрысабапуанта – саргьи йназымггIазымгуата йара ауи апшта йгIащаквсыргылхырныс йаквскIтI. Щатата миллиметркI швпIарата йызму айха гIасахвтI – ауи апш айхан апхъанчIвиквагьи йгIадрысабапуаз». – амадзаква хIыцагIвишатI ДжьапIуа.

Ауаса ауи йгIаликIгIатI апхъазаман акIвалдзы гIазлырхуаз апкъыгIвасква шапшымыз. Айха дгалчIвква йгIарылхыз айсыга нкъвызгуз хъара зкIуаз агIвычIвгIвысква ракIвын. Ауи акIвымкIвагьи, айха айсыгаква мжьагацара ахъазла рызнала, хьапщла йхъыркъьун. АйсыгIвчва шырзалыргуш апшта уыла йгIацIакIкIауа ачваквпшыраквагьи гIадрысабапуан.

Ашвъаква йгIархъыху афильм «Апсуа кIвалдзы» онлайнта уапшы йауаштI. Ауи Адуней апсуа-абаза конгресс асайт апны узазцитI.