Арат амшква Мараташварта Европа йаъу АААК ауысхагIвчва ргвып уыста йрыхъвдакву рырхъйара апкъ йтата Бельгия апны а-Конгресс ашта хъвшара шIыц гIахъыртIытI.

АААК ЙхIаракIу асовет аунашвачпагIв Эгьзакь Мусса йхъвдаквцIара дырхъйауата а-Конгресс ауысхагIвчва гвып Евросоюз акъральква нхара уысла йангIарыкIвшуз Бельгия ПаштахIыгIва апны Адуней апсуа-абаза конгресс ашта хъвшара декабрь а 13 атшын йгIандыршатI.  Ауи арат амшква Мараташварта Европа йаъу а-Конгресс ауысхагIвчва ргвып йрыхъвдаквыз уыскIта йхъйатI. Агвып йрылапI АААК архъйагIв секретарь Гицба Инар, ЙхIаракIу асовет йалу Чирикба Вячеслав йгьи ахабарргарта портал аунашвачпагIв Лазба Амина.

Апсуа-абаза диаспора ъабзазауа Европа акъральква рпны ацара уыс хъадата йыззынарху йрыуазакIыпI АААК ашта хъвшараква ргIаныршара, хабар гIайыргатI АААК ЙхIаракIу асовет йалу Чирикба Вячеслав.

«Мараташварта Европа апны ашта хъвшараква гIаныршара – [уыжв ари асахIат] АААК анхара анархара хъадаква йрыуапI. Ага Бельгия апны йбзазауа апсуакви абазакви ауи аъара йщардагIвымызтынгьи, ажва ахъазла, Нидерланды йа йалкIгIата Германия рпны апш, апсуа тгIачваква аъапI Брюссель, Гента, Антверпен датшагьи щардазджьара. Ауат зымгIва адхIкIылта а-Конгресс анхара йгIаланахIыркIырныс хачIвыта йхIыквпI», –адкIылара ари хIызту агIамта уыста йызлу гIахъитIытI Чирикба.

АААК ЙхIаракIу асовет ауысхагIв ужвы йъану апны а-Конгресс анхара йанархара хъадазлуш дрыквгIашIастI.

«Йапхъахауата, ауи Бельгия йту апсуакви абазакви адкIылра, ауат рыжвлара аквта абадырраква рыбагъьара, йапымшвтуата йабабарныс, йанйарныс, йайчважваларныс, йалата уыс адыргалырныс лшара рзыгIаныршара акIвпI. ЙгIвбахауата, ауат р-Псадгьыли дари ращтаныкъвара щаквыргылра атахъыпI. ЙцIыхъвахауата, АААК араъа ажвлара йгIаларгауа, цри бызшви агвбайари тшауацIдрыхра нархара зму культура-арыпхьара проектквакI рырхъйара йацхърагIарныс алшуштI», – йгIаликIгIатI Чирикба.

Бельгия апны йгIандыршашIыцыз ашта хъвшара даунашвачпагIвхатI Ломиа Дауыр – МАААН (ужвы АААК) 15 сквша райхIа секретарь хъадата йынхуз йбергьльу апсуа уысагIв йгьи ажвлара-политика уыснкъвгагIв Аламиа Геннадий йпа.

Ломиа Дауыр жвасквша айхIа цIитIта Мараташварта Европа дтапI: Австрия, Нидерланды рпны дбзазатI, ужвы Бельгия даъапI.

«Бельгия апны ашта хъвшара агIахътIра, ажва аламкIва, араъа йбзазауа апсуакви абазакви рыхъазла зджьара йгIанымхауата уыс бзипI. Бельгия Европа аквта йтачIвапI, ауи Евросоюз йакъала хъадапI – политика хъатала йгIауахвырквын ауыгьи магIны амапI. Брюссель апны йаныргIалпI Евросоюз ауысхарта хъадаква – Европа р-Парламент, Евросоюз аштаб-фатар, Бенилюкс акъральква рсекретариат», – йхIватI йалырхшIыцыз а-Конгресс ашта хъвшара аунашвачпагIв.

Ауи йшипхьадзауала, Бельгия ПаштахIыгIва апны АААК ауысхарта Апсны, ауи ауагIи ауат ргвбайари рыхъазла рыцIа щарда здырра зтахъу ауагIа йапшым анархараквала рыщтаныкъвара тшауацIнарыхра йахъвуштI.

«Са сшхъвыцуала, Мараташварта Европа, Бельгия рпны хIабашталагIвчва рабадырра культура нархара зму апроектква йырхъазымкIва арыпхьара, туризм, сатучпара нархараквалагьи апроектква рырхъйара йахъвуштI», – йгIаликIгIатI Ломиа.

Бельгия апны АААК ашта хъвшара аунашвачпагIв йалхра даквчважвауата Чирикба Вячеслав йгватра Адуней апсуа-абаза конгресс агIаныршара гIалазгаз йрыуазаджвыз Ломиа Дауыр йаба шйакIвыз, ужвы ауи йуыс йпа йшнайырдзахуа йазынайырхатI. Ари йапшу абанпарала ажвлара уысхара уайгвыргъьушта йаъапI, йрыбагъьитI Чирикба.

«Сара рыцIа пасатагьи Дауыр йыхъазла бзира щарда сагIахьан. ЙхIвара атахъыпI хIанйара ауи йсагIаз зымгIва шгIанарцIабыргыз. Ауи дырра бзидздза зму дчкIвынпI, йцри бызшвала цкьата дчважвитI, агIвымакъраль бызшваква бзидздзата йдыритI, аунашвахъцIара дазычпапI – ауыгьи Дауыр Бельгия апны АААК ашта хъвшара даунашвачпагIвта дъанхауа йуысква гIайдахIвра ахъазла магIын ду амазлуштI. ХIкъраль ахъазла магIын ду зму ари анархара апны ауи гвылагьи псылагьи адахIвраква йзыстахъпI», йхIватI АААК ауысхагIвчва ргвып йалу.

Брюссель апны абашталагIвчва рынйара дгIадгылтI асквш 1992 октябрь агIан йакIвшаз Апсуа-абаза уагIа I-хуз райззара ду йалаз Тарба Озкан. МышквакI рапхъала ауи йара ари йапшта Роттердам апны йакIвшаз анйарагьи далан. Тарба Озкан – апхъазаман Апсны йгIацIанакIуаз Ахчыпсы шIыпIа (ужвы Атшшарта Къапщы – аредакция ррытаразга) йгIатыцIыз амхIаджьырква дгIархъшахъыцIтI. Анахьанат хIабашталагIвчва рапшта ауыгьи йгвыргIвапI апсуа уагIахъа рпхыцIа, апсуа бызшви ауагIахъа цIаскви ргIахчара.

Ауи дшхъвыцуала, ауагIахъа цIасква уыжвгIандзара йъагIащаквхаз ащардала йызбзиру апсуа тгIачваква рпны зымгIва рацкIыс йгвыргъьахъву йгьи зымгIва рацкIыс йнашхыйу агIаншараква ракIвпI.

«Сара йшазызбауала, хIцIасква аъагIащаквхаз ащардала йызбзиру атацанадылракви апсчва рнадасри ракIвпI – араъа Европа апны акIвызтынгьи Апсны апны акIвызтынгьи. Трыквшта апны атацанадылра цIасква рыцIа абгата йынкъвыргитI амсылман цIасквала йакIвдыршауа апсчва рнадасра йгIаквухырквын. Апсны апны ауи апш цIас гьаъам. Атацанадылракви апсчва рнадасри ракIвпI хIара хIъанызлакIгьи сквшышвпхьадзарала хIадызкIылуа. ЙалкIгIата ауат анйараква ракIвпI хIкультура йузакъвымгуш ахъвы – хIыбызшва – гIахIхчарныс йгIахIцхърагIауа», – араса йпхьадзитI Тарба.

Ауи йшихIвазла, Трыквшта апны дйытI, сквшы 40 райхIа цIуата Мараташварта Европа дтабзазитI, йапхъахауата Апсны дангIай йныбыжьла йагIа днадзахьан, ауищтара й-Псадгьыл апны запыт дцалитI.

«Апсуа бызшва ъаздыруа, хIуагIа рцIасква ъанкъвызгауа збзиру са гьсакIвым, ауи збзиру сани саби, сандуи сабадуи ракIвпI. ХIгвбайара кодекс Апсуара акIвпI тшызпсахуа абанпараква къарута йырзалуа. Ауи ахIатырла ужвы хIара йгIадзынгылуа абанпараква йхIызрылацIауа акIвпI йхIзыгIахчуш», – йгIаликIгIатI ауи.

Тарба Озкан а-Конгресс гIанзыршаз йапхъахуз апсуа-абаза уагIа райззара ду анакIвшуз атшын йазынарху йгIагвалашвахраквагьи йгвапата йхIыцагIвишатI.

«Сара бзита йыздырхитI айсра анакIвшуз агIамта баргвы апны а-Конгресс шгIаншаз. Ауи атшын, асквш 1992 октябрь а 8 агIан, Лыхны кыт саъан. ХIгвбайарагьи, хIнашхгьи зджьара йгIанымхауата йдатшан, хIхъа гIахIхчарныс, хIуагIахъа гIахIхчарныс хIащтата ахвитра ахъазла хIаларпата хIхъа пшцIахIцIарныс хIхIазырын. РыцIа йагъьыз хIыгIвычIвгIвысква къарула хъгалра змаз хIагъа йпшIагылата ахвитра ахъазла рхъа щтIарцIатI, ужвы хачIв хъадата хIпахь йгылапI ауи ахвитра гIахIхчарныс», – йхIватI багъьата Тарба.

Датшагьи Бельгия апны анйара йалаз Квпалба Алааддин сквшы 40 райхIа цIуата Амстердам дтабзазитI. Ауи Роттердам апынгьи Брюссель апынгьи а-Конгресс ауысхагIвчви апсуа-абаза диаспори йакIвдыршаз анйараква дрылан.

«Швабыж йхIгвапапI Апсны йауу хIабашталагIвчва араъа Европа апны йъагIбауа. ХIара хIыхъазла ауи швабыж йгвлахIарапI. Швабыж йхIтахъыта хIайгвгъитI а-Конгресс йлырхыз ауысква зымгIвагьи дахIврала абзазара йалалырныс. Ари ауыс зымгIвагьи йацыхIчIвпI, зымгIвагьи хIсабап алапI, Апсны апны акIвызтынгьи анахьанат акъральква рпны акIвызтынгьи. ЗымгIва рацкIыс йхъаду ари акIвпI – а-Конгресс чкIвынргIа рквтала абадырра багъьахарныс йацхърагIуштI. ЧкIвыныргIа ракIвпI хIуачIвбзазара апны хIзайгвыгъауа. Адунейла йамцIпсу хIуагIахъа йрыуата йабабауа ашIаква йрылахIапхьадза хIгIащаквызыжьуаш амальквагьи йрылахIуштI», – йхIватI ауи.

Мараташварта Европа акъральква рпны абашталагIвчва рынйаракви ауат рпны ашта хъвшараква ргIаныршари знархару айззараква АААК гIвымакъраль нархара рымата асквш 2019 ауацIа йархъйарныс йылнахыз ауысква йрыланакIуата йакIвшитI. Бельгия ПаштахIыгIва апны йгIаншаз ашта хъвшара Европа апны йхпахитI апхъала йгIандыршаз Великобритания йгьи Нидерланды рхъвшараква рымщтахь.