АтурыхдырыгIв Возба Саида Апсны ауагIа р-Абашта айсра йсабита йызхъысыз ауагIа ргIагвалашвахра 55 гIвыракI апны йазылкIкIытI.

Апсны апны Апсны ауагIа р-Абашта айсра йсабита йызхъысыз ауагIа ргIагвалашвахраква зну книга гIацIцIтI. ЙцIайта ужвы йдухаз йгIархIвахуа хабар 55 адызкIылыз ауи агIвыра Апсны акъральыгIва университет йгIацIнащттI. Акнига згIвыз АГУ акъральква разазаъащаква ртурыхи ртеории акафедра адоцент, АбИГИ ахабаргIалцIыртадыррала ахъвшара аунашвачпагIв Возба Саида лакIвпI.

«ПхыцIа гIвынгIважви жвыхв» зхьзу азкIкIра шабгу атурых «тшаназнакIкIуа» ауаъа асабиква йырбаз-йрылархIвазгьи гыларта шайауа ахъвыцра алситI.

Возба Саида йгIалылкIгIитI акнига дадынхалуа даналага йызнымкIва лхъа дшазцIгIахуаз: асабиква йырхътысыз турых цIабыргыта йпхьадза йауашмищтI? УацIыхъван лгвыгIвбараква зымгIва налрыскIьан йгIалгвынгIвытI «уыздынхалра атахъу угвы йтыхъуа шакIву».

«Ари акнига айсра зхъысыз асабиква йырзынасырхитI. ЙагIвсыз асквшква руацIа сара асабиква рбзазара йгIалху хабар щарда згIатI. Ауат йанакIвызлакIгьи ацIайква адуней йшапшуа гIасгваладыршвитI», – лхIвитI автор.

Акнига апны ацIайкви чкIвыныргIи айсра шрылсуа гIанарбитI йгьи йаквчважвитI, гIвычIвгIвыс шIа щардагIв айсра йшланахIвази йшгIарыдсылызи гIанахIвитI.

«ХIара айсра ахвыцкви збальыгъра йталгIвацаз ашIакви йшрылсуа дукI хIгьазхъвыцлум. ЙцIыхъвахауа асквшышвкI руацIа айсра апны асабиква ртурасы кIарала тшапсахма? АчкIвынчва шIаква, ацIайква айсра йпшцIалырныс йазадызцалуа ачIвыйа, йаргьи ачIвыйа амамыр щаквгылра ахъазла ауат йырзычпуш? Асабиква «акъраль йауачIвымшта» рзырхIвалитI. Ауаса збзазагIвчва райхIарагIв айсрагIваца ахIа рымдырхуа акъраль ауачIвымш шпаъазлуш? Рмахъащахъаквала йбагъьахара, рхIаль щаквгылра, ракъыль тшауацIнахра ахъазла йатахъу аъащакви аргIапсщакви змамыз асабиква йрызныйуайа, рылахь шпацауа?» – агIвгIвы арат азцIгIараква зымгIва акнига апны йгIалыргылитIта ацIайква йгIалархIвыз ахабарква гIалхIвахуамца рджьауапква дырзыпшгIитI.

Акнига данадынхалуаз Возба Саида «йшIалахIвару атурых» амаль гIалрысабапуан. Абарауаса йгIаншатI ахабар 55. Автор йшылпхьадзауала, ари йапшу ахабар азкIкIыща – ауагIа дара-дара закI анырхIвахуа – «датша зджьарагьи йузымбуш» атурых ахъатаква гIахънатIитI.

«ЙшIалахIвару атурых йбзу турыхпI. Ауи ауагIа зымгIва йрапшу агIвычIвгIвысква рхабарквала йагIвсыз азаман уаднарсылитI, ауи азаман хвы злаквуцIуш ашвага-зага шIыцква гIанарыцIситI, ауаса ауатква йара амальла йачпитIта – ауыла адырра анахьанат анархараква йгьрапшым. ЙшIалахIвару атурых апны йхъаду «атурых йалу агIвычIвгIвыс» йакIвпI», – лхIвитI данстудентызищтара ари апш книга агIвра мурадта йызмаз Возба Саида.

«Сара схъаталагьи айсра сасабита сгIадзынгылтI, айсра асабиква рхьыгIаквагьи ргвыргIваквагьи рлахIвараквагьи гIасгвынгIвитI йгьи цIабыргыта йыздыритI: айсра зхъысыз зынгьи айсра шIыц гIалайгарныс дгьащтазлушым», – лгвы йту гIахъылтIитI автор.

Ауи гIвычIвгIвысипхьадза «йхътысыз йара йыла йшгIацIалыз апшта йдырхуата» йылпхьадзитI. Лфырква рыуа дзачIвызлакIгьи йхъатала йпщылу уыскI, йара йхьыгIакI, заман ауыра йцIайкIуаз гIагвалашвахраквакI гIайхIвахитI.

«Скнига афырква апхъала йцIайын, ужвы йдухатI. Сара сыхъазла хвду амапI айсра агIвсищтара йцаз асквш къом рымщтахь ауат йапхъахауата ргIагвалашвахраква ъасыцагIвыршаз. Щта ауат заджвгьи дгьрымцIгIузтIи: «Уара уыхъазла айсра йамагIнызйа? Йудырхуайа?» – хIва. Ауат айчважвараква цIакIыракIгьи зламыз айсра асабиква йрайчважваран», – лхIвитI автор.

Акнига афырква дрыуазаджвыпI Апсны анаукаква ракадемия йаланакIуа НИИЭПиТ адиректор наука нхарала йтарагылыгIв, иммунологии вирусологии рлаборатория аунашвачпагIв МатIуа Алиса. Ауи уахьчIва шIыцта йгIацсыз акоронавирус згIва мшигIадза йапшIагылакву дрылапI. Айсра йасабийыз МатIуа Алиса бзита йылдыритI убзата угIанхара ахъазла уабакIра шатахъу, ларгьи, лсабихъа айсра йшаквшвазгьи, абзазара апны щарда йырзынадзаз дгIвычIвгIвыспI.

Ауи йылхIвитI «айсра асабиква» пасата йшдухаз: «Ауи тшазудырныс баргвыпI, ауаса Апсны асабиква руыс датшата йца йгьамуашызтI. Сара йгьсхъазым, збальыгъ йнадзаз анахьанат ацIайквагьи руыс ауи акIвзапI йызкву. Сара схъа йгIатахаз айсра апхъала йлашараз, алокI йагIвызаз ссабихъи ауи айсри ракIвпI. ХIан-хIабачва ага хIачвырхчаргьи хIара швабыж пасата хIдухатI. Схъатала, сахщчваквала йгIасахвитIта – йхIылшуз закI шхIчпушыз хIащтан, ауысхара хIацIагылтI. ХIара хIабанпара хIсабихъа хIчвыргъычтI».

Ужвыгьи фыркI, Хьыщба Татьяна, йгIалгвалашвахитI йдууыз ауи лтгIачва ласыта йшхвыцхаз: «…СтгIачва «ауи апхъали» «ауи амщтахьи» – хIва тшагIвнашатI. Айсра акIвымзара сабадуи сандуи ауаса пасата йгьхIылымцIуашызтI. Саба йан лпа дангIацампах лщапIква лыцIцIтI… Ауи дшпхIвыс багъьазгьи сквш 62 ахIа дыртамкIва адуней лхIваджьтI. ХIара ауатдъа хIгIанхатI. Абадъа, абадудъа, андудъа. ХIара хIтгIачвадууын – зныкIла йхIылдзгIатI. ХIхъазы хIгIанхатI».

Ари Возба Саида йылгIвыз йгIвбахауа книгапI. Йапхъахуз лмонография «ХХ асквшышв ацIыхъва – ХХI асквшышв ахъа рагIан аквырджь-апсуа йгьи лагъьирландия апшIагылраква ртурых йгьи рполитика хъатаква: йызлапшуи йызлапшыми» асквш 2018 агIан йгIацIцIтI.

«Сара апхъахьылагьи айсра асабиква ргIагвалашвахраква азскIлара сгвыгъапI. Ауи акIвымкIвагьи йткIьийыз Сталин йзаман агIан льажьадъа йыркIкваз ауагIа рсабиква ргIагвалашвахраквагьи азскIитI», – лмурадква гIахIалхIвтI автор.

«ПхыцIа гIвынгIважви жвыхв» Апснаы акъральыгIва университет атипография апны йгIацIцIтI. Ауи атираж гьдууым, ауаса автор ласыла ужвыгьи тираж чIыда гIацIылщтныс лшара лауашта дгвыгъитI.