Алонгрид
Ҳҵасқәагьы еиқәырхауа, аамҭагьы ҳацныҟәо
05.12.2022 18:55
Ҳҵасқәагьы еиқәырхауа, аамҭагьы ҳацныҟәо
Алықьса Гогәуа: Аԥсни уи аԥеиԥши ирызку иҳәамҭақәа
15.03.2022 20:00
Алықьса Гогәуа: Аԥсни уи аԥеиԥши ирызку иҳәамҭақәа
Аԥсны Жәлар рышәҟәыҩҩы Алықьса Ноча-иԥа Гогәуа 90 шықәса ихыҵра инамаданы Адунеизегьтәи аҧсуа-абаза конгресс аинформациатә портал иакьыҧхьуеит Аԥсни уи аԥеиԥши ирызку иҳәамҭақәа. Урҭ акьыҧхь иазирхиеит апоет Дырмит Габалиа
Аҟәа XIX-XX ашәышықәсақәа реилыҵымҭаз: амраҭашәара ссирқәеи ахьа фҩыхааи рықалақь
19.12.2019 11:50
Аҟәа XIX-XX ашәышықәсақәа реилыҵымҭаз: амраҭашәара ссирқәеи ахьа фҩыхааи рықалақь
Аԥсны аҳҭнықалақь Аҟәа – зҭоурых 2500 шықәса инархыҳәҳәо ижәытәӡоу қалақьуп. Ус шакәугьы, ақалақь ауааԥсыра гәык-ԥсыкла бзиа ирбо архитектуратә хаҿра шьақәгылеижьҭеи рацәакгьы ҵуам – XIX-XX ашәышықәсқәа реихысырҭахь иаҵанакуеит.
Аԥсуа бызшәа азҵаарақәеи аҭакқәеи жәаба рыла
27.10.2019 15:05
Аԥсуа бызшәа азҵаарақәеи аҭакқәеи жәаба рыла
Аԥсуа бызшәа – кавказтәи абызшәатә ҭаацәара иалоу мраҭашәара-кавказтәи (аԥсуа-адыга) абызшәатә гәыԥ ахь иаҵанакуеит. Зегь реиҳа иазааигәоу бызшәоуп абаза бызшәа, аԥсшәеи абаза бызшәеи иргәыцхәу бызшәақәоуп иара убас адыга бызшәа, аҟабарда-черқьес бызшәа, нас аубых бызшәа (иахьазы иԥсхьоу). Аԥсуа бызшәа адунеиаҿы зегь реиҳа ижәытәӡоу, ҳаамҭанӡа еиқәхаз архаикатә бызшәақәа ируакуп. Аԥсуа бызшәа алфавит 64 нбан рыла ишьақәгылоуп: ацыбжьыҟа шьҭыбжьқәа 56 ыҟоуп, абжьыҟақәа 6, иара убас арԥшқага дыргеи ахаргьежьратә дыргеи.
Иоаким Алоизи иҭынхаз Аҟәатәи ахыбрақәа
04.09.2019 10:25
Иоаким Алоизи иҭынхаз Аҟәатәи ахыбрақәа
Ҳазҭоу ашықәс азы 165 шықәса ҵуеит ааглыхҩы, ауаҷар-ҟанҷааӡаҩ, амеценат Иоаким Алоизи диижьҭеи. XX-тәи ашәышықәса алагамҭазы Алоизи Аҟәа иргылоит иблахкыгоу ахыбрақәа, урҭ рҟынтә иахьазы акоуп еиқәханы инхаз, иара Аԥсны Аҳәынҭқарра аҭоурыхтә-культуратә ҭынхақәа ирхыԥхьаӡалоуп.
Адунеи иазаарту анапы: аԥсуааи ашәуааи рҳәынҭқарратә символқәа
23.07.2019 10:40
Адунеи иазаарту анапы: аԥсуааи ашәуааи рҳәынҭқарратә символқәа
Аԥсуа-абаза жәлар рҳәынҭкарратә символика аҭоурых ажәытәӡа иаларсуп. Аԥсуа аҳра абираҟ асахьа ԥшаан абжьарашәышықәсахь иаҵанакуа агенуезцәа рыхсаалақәа рҟны. Ҳаамҭазтәи Аԥсны абираҟи агерби шьақәырӷәӷәан 1992 шықәса, ԥхынгәымза 23 рзы. Аԥсны аҳәынҭқарратә символика авторс дамоуп аԥсуа сахьаҭыхҩы Валери Гамгьиа. Аԥсны абираҟи агерби, ашәуаа рмилаҭтә бираҟи ҳажәларқәа знысыз аҭоурых рныԥшуеит.
Сахьала еиқәыршәоу абаза алфавит: исахьарку арҵагатә цхыраагӡа
10.07.2019 16:00
Сахьала еиқәыршәоу абаза алфавит: исахьарку арҵагатә цхыраагӡа
Абаза бызшәа – нхыҵкавказтәи абызшәатә ҭаацәара иатәу аԥсуа-адыга бызшәатә гәыԥ ахь иаҵанакуеит. Уи агәыԥ шьақәгылоуп еигәыцхәу абызшәақәа хәба рыла: адыга бызшәа, аҟабарда-черқьес бызшәа, аубых бызшәа (иахьазы иӡхьоу), аԥсшәа, абаза бызшәа (арҭ аҩба зынӡа еизааигәоуп). Абаза бызшәа иамоуп ҩ-диалектк: тапанҭатәи – алитературатә бызшәа шьаҭас иамоу, нас ашьхарыуатәи. Иахьазы арҭ аҩ-диалектк ахархәара рымоуп. Раԥхьатәи абаза алфавит аԥиҵеит абаза, ачерқьес шәҟәыҩҩы, апоет Ҭаҭлусҭан Табулов.
Фредерик Диубуа де Монпере: Кавказ атәымуаҩ иблала
28.05.2019 17:30
Фредерик Диубуа де Монпере: Кавказ атәымуаҩ иблала
Афранцыз хылҵшьҭра змаз швеицариатәи аныҟәаҩ Фредерик Диубуа де Монпере XIX-тәи ашәышықәса 30-тәи ашықәсқәа ралагамҭазы Кавказ ахыи-аҵыхәеи еимидеит, Аԥсынгьы даҭааит. Иахьа уажәраанӡа Диубуа иҟаиҵаз Кавказ, нас уи иқәынхо аҭыԥантәи ауааԥсыреи ирызку анҵамҭақәеи асахьақәеи даараӡа аинтерес рыҵаны иаанхоит.
Аԥсны ашьхараҿ имҩаԥысуаз аидысларақәа: Аџьынџьтәылатә Еибашьра Ду аҭоурых аҟынтә
09.05.2019 22:45
Аԥсны ашьхараҿ имҩаԥысуаз аидысларақәа: Аџьынџьтәылатә Еибашьра Ду аҭоурых аҟынтә
Аџьынџьтәылатә Еибашьра Ду зегь реиҳа ишьаарҵәыраз аепизодқәа ирхыԥхьаӡалоуп Аԥсны ашьхахыҵырҭақәа рҿы имҩаԥысуаз аидысларақәа, аӷа Кавказ инапахьы аагара алзмыршаз. Анемец фашистцәа Аԥсны алаларазы изыԥшьаргоз аҽазышәарақәа акгьы рылымҵит.
Иҵегь аҭагалара
Реиҳа изыԥхьо
Аконгресс Иреиҳаӡоу ахеилак ахантәаҩы Мусса Егзакь Ашықәс ҿыц азтәи иадныҳәалара