Аҭоурых иаазыркьаҿны
Археологиатә проект «Аԥсуа ҭӡеибаркыра ду амаӡақәа» хацыркуижьҭеи шықәсык ҵит. Ажрақәа ирылахәыз аволонтиор Васили Никулин иҳацеиҩишеит абри аусура инаҭаз агәалаҟара, иаҳзеиҭеиҳәеит иԥшааз артефактқәа ртәы, иара убас аекспертцәа рҿы еиликааит аԥшаахқәа ҵакыс ирымоу.
Аҟәа ақалақь ахадара ахьтәоу ахыбра ргылан 1914 шықәсазы: уи 105 шықәса ахыҵит. Аҟәа ахаҿра аазырԥшуа ахыбра аҭоурых: уи зыргалаз, аамҭа цацыԥхьа иара аҽшаԥсахуаз, насгьы ԥсахра зқәымкәа инхаз уҳәа иазкны шәаԥхьар шәылшоит АААК аинформациатә портал иазнархиаз аматериал.
Адунеи аҿы абаза бызшәала иҭыҵуа газеҭ заҵәык ауп, уи «Абазашҭа» ахьӡуп. Агазеҭ раԥхьатәи аномер ҭыҵит 1938 шықәса, ԥхынгәымзазы. Уи инаркны абар уажәшьҭа 80 шықәса раахыс «Абазашҭа» адаҟьақәа ирнылоит Урыстәылеи адунеи егьырҭ атәылақәеи ирыланхо абазақәа рыԥсҭазаашьа атәы еиҭазҳәо астатиақәа: ауаа ргәыӷрақәеи рхьаақәеи аарԥшуа, ауадаҩрақәа рԥызгало, агәахәара рызҭо цәыргауа.
Бедиатәи аныхабаа ргылан 999 шықәсазы, Тҟәарчал араион иатәу Агәыбедиа ақыҭа иахьаҵанакуа ашьхаҟьаҟьаҿы. Ари ақьырсиантә ныхабаа Аԥсны анҭыҵ хараӡа ирдыруеит. 2019 шықәсазы Бедиатәи аныхабаа ргылоуижьҭеи 1020 шықәса .
Аҟәа имҩаԥысит есышықәсатәи апремиа «Ашықәсан иреиӷьу асахьаҭыхҩы» анашьара.
Аԥсны иҟоуп Аԥсуа баарыԥхрақәа ҳәа изышьҭоу аргылара ду – зҭоурых иахьа уажәраанӡагьы инагӡаны иҭҵаам ижәытәӡатәиу хыхьчаратә ҭӡуп. Иҟалап, ҳазҭоу ашықәс, аԥхынразы иаԥшьгаз аҭҵаарадырратә проект абзоурала иқәгылоу азҵаарақәа зегьы рҭак ҳаургьы.
Хабарда ибжьаӡыз жәларбжьаратәи рымш азгәарҭоит есышықәса, нанҳәамза 30 рзы. Ҳтәылаҿы ибжьаӡыз ирхыԥхьаӡалоу реиҳараҩык — Аԥсны жәлар рџьынџьтәылатә еибашьраан ибжьаӡыз роуп.
1989 шықәса, нанҳәамза 25-26 рзы Аҟәа имҩаԥысит Кавказ ашьхарыуа жәларқәа Рассамблеиа (Рконфедерациа) актәи аизара ду. Аԥсны жәлар рџьынтәылатә еибашьраҟны ихадоу ароль назыгӡаз абри ахеилак 30-шықәса ахыҵра инамаданы, АААК Аинфопортал иазнархиеит уи аԥҵара иазку аҭоурых.
Нанҳәа 15 рзы Аԥсны иазгәарҭоит Ахатәгәаԥхарауаҩ имш. Ари амш рызкуп – Аԥсны жәлар рџьынџьтәылатә еибашьраан хатәгәаԥхарала ҳажәлар ирывагыланы аӷа иабашьыз афырхацәа. Абри арыцхә инақәыршәаны АААК аинфопортал иазнархиеит аветеранцәа-ахатәгәаԥхарауаа ирызку ҭоурыхқәак.
2019 шықәсазы 105 шықәса ҵуеит Актәи адунеизегьтәи аибашьра иалагеижьҭеи, уи аибашьра адәаҿы афырхаҵара дуӡӡеи Аԥсадгьыл ахь еицакра зқәым абзиабареи аадырԥшит аԥсуа ҵеицәа.